Je kunt als kind beter geen knikker inslikken of van de trap afvallen. Dikke kans dat je moeder geen flauw idee heeft van wat ze moet doen. Uit onderzoek blijkt dat het gros van de ouders nooit een EHBO-cursus heeft gevolgd. Laat staan één speciaal voor kinderen, zo meldt het AD.
Het was de laatste dag voor de zomervakantie en de juf van Evi Brooijmans (toen net 4), legde ijsblokjes op tafel. Moeder Lonneke stond erbij en keek ernaar toen Evi een blokje in haar mond stopte en vervolgens bijna stikte. 'Ze liep rood aan, maakte gorgelende geluiden en stak haar armen omhoog. In een reflex heb ik haar voorover gebogen en tussen haar schouderbladen geslagen.'
'Bijna 90 procent'
Instinctief juist, maar voor Lonneke wel dé aanleiding om direct een cursus EHBO bij kinderen te volgen. Daarmee is ze een zeldzaamheid, weten ze na onderzoek bij iedereenehbo.nl. Bijna 90 procent van de ouders volgde nooit een EHBO-cursus bij kinderen en 78 procent zelfs nooit een gewone cursus - of hooguit lang geleden. Met als gevolg dat ouders vaak geen idee hebben van wat ze moeten doen als hun kind een ongeluk krijgt.
Jaarlijks belanden er 140.000 kinderen na een ongeval in of rond het huis op de eerste hulp. 'En elke 2 weken overlijdt één kind,' voegt ic-kinderarts Fieke Slee aan dit cijfer toe. Volgens de kinderarts zijn de meeste ongelukken te voorkomen. 'Mensen weten niet wat gevaarlijk is. Niemand zal een peuter een zuurtje geven, maar vaak wel een druif of cherrytomaatje.' Juist die zijn omdat ze rond en zacht zijn nét zo gevaarlijk. 'Snij ze in kwarten. Pas als een kind 4 of 5 is kan het goed kauwen.'
Erger maken
Uit onwetendheid maken ouders letsel ook wel eens erger, weet Marianne van Gend, docent verpleegkunde en EHBO. 'Op de eerste hulp kregen we een kind dat zijn handjes op de kookplaat had verbrand. Zijn moeder 'koelde' het met tandpasta. Uiteindelijk werden de wondjes veel ernstiger.'
Van Gend en Slee hameren erop dat iedere ouder een EHBO-cursus voor kinderen moet volgen. Bovenal omdat kinderen géén kleine volwassenen zijn. Vaak is kinderletsel anders en soms heftiger van aard, stelt Slee. Zo vallen kinderen sneller op hun hoofd en lopen ze makkelijker ernstige brandwonden op door hun dunnere huid. Vaak moeten ze ook anders worden behandeld. 'Bij een reanimatie van een volwassene concentreer je je op hartmassage,' zegt verpleegkundige Van Gend 'Terwijl het bij een kind meestal nodig is na verstikking. Probeer dan niets uit de luchtpijp te pulken, maar begin met lucht inblazen.'
'Kind nooit oppakken'
Zo zijn er vele tips. Eén heel belangrijke is volgens Van Gend nog wel dat je een kind na een val nóóit moet oppakken. 'Kijk eerst wat het mankeert en als het niet kan bewegen, laat het dan vooral liggen en bel een ambulance.' Ze vervolgt dat ouders door de cursus EHBO bij kinderen vooral ook leren om te vertrouwen op hun eigen instinct. 'Als je kind hard valt, hou het dan de uren erna goed in de gaten. En wanneer jíj het niet vertrouwt, schakel dan professionele hulp in. Jij ziet als ouder in één fractie meer aan je kind dan tien artsen bij elkaar.'
Koel bij een brandwond 10 minuten lang de plek van de wond met lauw water. Vermijd ijsblokjes en ijswater. Als je een kind na verdrinking reanimeert, probeer dan niet eerst water uit de longen te krijgen, maar ga direct beademen en reanimeren. Wees je kinderen een stap voor in hun ontwikkeling en maak je huis vooraf kruipveilig. Bestudeer het gedrag van een kind. Vaak praten ze niet over pijn, maar zie je het aan bewegingen. Geef geen water of melk aan een kind dat iets giftigs heeft ingeslikt. Bel 112 voor advies.